Sleep Apnea - Prestanak disanja tokom spavanja
Šta je Sleep Apnea?
Sleep apnea ("Spavačka apnea") je čest poremećaj disanja tokom sna, gde dolazi do pojave jedne ili više pauza u disanju a da pacijenti toga nisu svesni. Kod Sleep apnee se dešava da na trenutke zaista prestajemo sa disanjem, što izgleda kao da “zaboravimo da dišemo“.
Sleep apnea se često ne dijagnostikuje. Doktori ne mogu da je detektuju tokom rutinskih pregleda, a ne postoji ni krvni test kojim bi se odredila. Većina ljudi koja ima spavačku apneu ni ne zna da je ima, jer se javlja tokom sna. Osobe koje imaju spavačku apneu najčešće od svojih partnera saznaju da u toku noću prestanu da dišu i da izgleda kao da se guše. Pacijent sam najčešće nije svestan toga.
Sleep apneu karakterišu prestanak disanja i izrazito smanjenje protoka vazduha kroz disajne puteve, tokom spavanja, u trajanju dužem od 10 sekundi. Ono što je zabrinjavajuće je da svaki 20 čovek pati od sleep apnee – a to je čak 5% opšte populacije! Kod pacijenata koji se bore sa arterijskom hipertenzijom, a čija terapija slabo deluje, sleep apnea se pojavljuje u neverovatnih 50% slučajeva.
Smatra se da oko 24% odraslih muškaraca i 9% žena ima blaži oblik, a 4 odsto muškaraca i 2 odsto žena teži oblik poremećaja disanja tokom spavanja.
Pacijenti koji pate od slip apnee su najčešće gojazne osobe koje hrču, često se bude noću, kašlju, nemirno spavaju. Mada hrkanje samo po sebi ne znači i postojanje ovog poremećaja, ipak je alarm za odlazak kod lekara. Konzumiranje alkohola potencira ispoljavanje kratkotrajnog nedisanja u spavanju.
Sve osobe, koje imaju Spavačku apneu, hrču; ali ne mora da znači da osoba koja hrče ima Spavačku apneu.
Koje sve vrste spavačke apnee postoje?
U zavisnosti od uzroka i manifestovanih simptoma, sleep apnea se može podeliti na:
Opstruktivna Sleep Apnea (OSA)Opstruktivna Sleep Apnea se javlja kao posledica delimičnog ili potpunog zatvaranja disajnih puteva.
Centralna Sleep Apnea (CSA)Centralna Sleep Apnea nastaje kada respiratorni mišići ne reaguju na impulse koje dobijaju iz centara za disanje.
Mešovita Sleep Apnea (MSA) <Kao što ime kaže, Mešovita Sleep Apnea je kombinacija Centralne i Opstruktivne Sleep Apnee. Preciznije, ova vrsta Sleep Apneee počinje kao Centralna Sleep Apnea ali se tokom noći razvija u Opstruktivnu Sleep Apneu.
Sleep apnea - Koji su simptomi?
Kako sami da procenite da li ste u rizičnoj grupi koja ima ovo oboljenje? Postoje različiti simptomi koji mogu ukazati na njeno prisustvo. Imamo dnevne i noćne simptome:
- Hrkanje
- Često buđenje i prekidi sna
- Osećaj davljenja
- Nemiran san
- Duže spavanje usled nekvalitetnog sna
- Gatroezofagealni refluks
- Pojačano znojenje
- Osećaj umora posle buđenja
- Pospanost
- Buđenje sa suvim ustima
- Moguća jutarnja glavobolja i mučnina
- Nedostatak koncentracije
- Zaboravnost
- Pospanost i spavanje tokom vožnje
- Česte promene raspoloženja
- Seksualna disfunkcija
- Metabolički disbalans
- Gubitak sluha
- Kratkotrajan gubitak pamćenja
- Hipnotične halucinacije
- Automatsko ponašanje
Koje su posledice Sleep apnee?
Ukoliko se Sleep apnea ne dijagnostikuje i ne leči moguće je da se jave sledeće tegobe:
- Povišen krvni pritisak
- Srčana aritmija
- Srčani zastoj
- Koronarne bolesti
- Plućna hipertenzija
- Šećerna bolest
- Šlog
- Depresija
- Impotencija
- Loš kvalitet života
U teškim oblicima ovog oboljenja mogući su i smrtni ishodi.
Rano otkrivanje faktora rizika sleep apnee je posebno bitno kod profesionalnih vozača, imajući u vidiku rizike vezane za njihove svakodnevne poslovne zadatke. U kritičnu grupu spadaju i gojazni pacijenti.